Rubrieken en Artikelen

Hoera, de lente is daar. Edoch, we mogen niet te vroeg juichen. ‘Maart roert zijn staart’, en ‘aprilletje zoet geeft nog wel eens een witte hoed!’, leerde ik al van juffrouw Paap in de eerste klas lagere school (tegenwoordig groep 3). Vóór je het weet neemt de temperatuur weer een nose dive en sleurt de luchtvochtigheid met zich mee. En is het weer gitaar-barst-weer! Kijk eens in de tweedehandsgitaar-advertenties: er is nauwelijks iets bij van zekere leeftijd zonder (gerepareerde) barst in het bovenblad. Flat-top, arch-top, maakt niet uit. Komt vrijwel allemaal door de droogte, ofwel door goedgelovigheid van de eigenaar tijdens die droogte!

Ter zake: wat is de beste verdamper voor in de gitaarkoffer?

We kennen de Dampit, het groene geperforeerde slangetje met het sponsje erin. Altijd goed, what you see is what you get. Ander voordeel: hij kan met een beetje fiedelen blijven zitten als je de gitaar bespeelt. Da’s belangrijk als je (soms) uren in een droge ruimte zit. Nog een voordeel: je krijgt er een soort hygrometer bij, gemonteerd in een bijgeleverde klankgat-afsluiter, die je dan altijd bij je hebt. Nadeel: er gaat weinig water in (uitgeschud en wel ca. 3 gram), zodat je om de paar dagen moet verversen. Heb je meerdere instrumenten dan kan dat vervelend zijn. Of je vergeet het, en weg is je bescherming. Ook kan je niet met een gerust hart je instrument(en) thuis laten en zelf, zeg, op wintersport gaan. Doe in dat geval de verwarming helemaal uit, dan blijft de luchtvochtigheid op beduidend hoger niveau.

Dampit met slangetje, klankgat-afsluiter en hygrometer

Véél meer water past er in de Planet Waves verdamper (ca 20 gram). Daar doe je lang mee. Als de gitaar niet bespeeld wordt steek je ‘m in het klankgat tussen twee snaren. Als je tijdens het spelen ook wilt bevochtigen zou je hem in de klankkast kunnen laten zakken, en hem er later weer uitpeuteren. Dit apparaat is zeer praktisch, maar is óók een tikkeltje verdacht. Het ontwerp van deze bevochtiger is in zijn korte bestaan reeds vele malen gewijzigd. Ik zelf heb al zeker drie à vier verschillende incarnaties van het geval. Alsof het ding niet behoorlijk uitgetest was voordat het op de markt kwam. De eerste versie was diep, en paste niet in kleine gitaren (blunder). Een tweede was minder diep, maar bestond uit twee samengeplakte helften, wat weinig vertrouwen gaf in het binnenhouden van eventueel gelekt water. Een derde versie is uit één stuk.

Planet Waves verdamper, laatste model

Ook de verdampingsopeningen verschillen. Van enkel sleuven in de smalle zijden, zodat het lijkt of er amper water kan verdampen, tot een bloemetjespatroon van gaatjes in de brede zijden in combinatie met de zijdelingse sleuven. Welke is nou de goede? Kan het ding, met zoveel water aan boord niet OVERbevochtigen? De fabrikant zou, om meer vertrouwen te wekken, diverse testen moeten verrichten in gitaarkoffers en gitaren, en de resultaten daarvan moeten publiceren.

Alle versies hebben gemeen dat ze een soort bloemistenschuim bevatten. Dat zit in het binnenste van de bevochtiger, die NIET te openen is. Water (gedemineraliseerd, zo wil de fabrikant) wordt via de vulopening ingebracht met een bijgeleverde injectiespuit. Hoe de conditie is van het interne bloemistenschuim, is niet te zien. Door de verdampingsopening(en) zie je er een stukje van, en bij een exemplaar van mij is dat nogal verkleurd, waardoor je je afvraagt of de verdampingseigenschappen van het spul nog helemaal OK zijn. Ook kan bloemistenschuim krimpen, weet ik uit experimenten die ik zelf deed. Daardoor kan de bevochtiger gaan rammelen, ook als hij gevuld is, wat bij een exemplaar van mij voorkomt. Het ding (plastic, produktiekosten naar schatting 25 cent per stuk af China), wordt in de winkel voor véél geld verkocht (zeker 25 euro), dus een nieuwe nemen voor de zekerheid doe je niet snel.

Planet Waves zou er goed aan doen de zoveelste versie van haar winstbrenger transparant te maken, zoadat je kan zien hoe het er van binnen aan toe gaat, en of alle water dat je inbrengt ook werkelijk wordt opgenomen. Onzichtbaar is ook of het ding vol of leeg is. Er is geen indicator. De enige manier om er achter te komen is wegen. Dan zal je moeten beginnen als ‘ie nieuw en leeg is. En er vervolgens een sticker op plakken met het leeggewicht, dat je anders makkelijk vergeet. Het zou een kleine moeite zijn om het leeggewicht op het apparaat te vermelden. Je ziet het, het ding roept vragen op en vraagt om een zekere zorg, en Planet Waves is wat laconiek.

Alles bij elkaar genomen vind ik dat de Planet Waves bevochtiger voor het gevraagde bedrag nog flink verbeterd kan worden. Dit is echt zo’n produkt dat door een concurrent nagemaakt zou kunnen worden voor een fractie van de prijs. Voor haar geld mag de PW best perfekt zijn, en alle mogelijke vertrouwen en gebruiksgemak schenken.

OPMERKING (2012): Planet Waves heeft uiteindelijk het licht gezien – de PW GH heeft nu een afneembaar dekseltje en bevat een doodgewoon sponsje. Het is nu eigenlijk een getransformeerde Dampit, met als voordeel dat ‘ie makkelijk in de gitaar hangt en een groter sponsje heeft.

V.l.n.r: fotodoosje 1, bloemistenschuim, doosje 2

NB: onderstaand knustel-verhaal stamt uit 2006, toen er nog fotorolletjes-doosjes bestonden. Zoek dus anno nu een ander plastic doosje. En vergeet het bloemistenschuim zoals het op de foto’s staat, neem in plaats daarvan een goede spons die je op maat snijdt!

Overigens kan je het Planet Waves-idee voor bijna geen geld zelf namaken. Benodigdheden: een goede spons die je op maat snijdt en een tweetal in elkaar passende plastic film-doosjes (de fotowinkel heeft een prullenbak vol). Eén doosje diverse malen perforeren met een gloeiende spijker, opvullen met spons op maat tot ca. halve hoogte (spons met water verzadigen en licht uitknijpen tot ‘ie niet meer kan lekken), en het andere doosje (van iets kleinere maat) klemvast in de opening van de eerste drukken. Als je dit andere doosje aan weerszijden van twee parallelle inkepingen voorziet kan je het, net als de PW, tussen de snaren hangen. Vervang het schuim als het zich niet meer volzuigt.

Verdamper geassembleerd; doosje 2 met inkepingen.
Foto’s: Gerrit Jan Schmidt

Deze contraptie (in haar simpelste vorm: sponsgevuld en geperforeerd fotorol-doosje afgesloten met haar eigen dekseltje) kan je ook gebruiken om los in de gitaarkoffer te leggen bij de stemmechanieken, een gedeelte dat naar alle waarschijnlijkheid immuun blijft voor de heilzame effecten van een klankkastbevochtiger. Zeker een idee voor instrumenten met stempennen.